سرطان خون چیست؟
درمان این سرطان امروزه به یک چالش مهم برای پزشکان و محققان تبدیل شده است. همانطور که میدانید سرطان خون نوعی از سرطان است که خون و مغز استخوان را درگیر می کند. تعریف کلی سرطان در واقع رشد بی رویه و غیر قابل کنترل سلول ها می باشد. این رشد غیر طبیعی می توان در همه اندام های بدن و بافت ها اتفاق بیفتد. در سرطان خون، رشد غیر قابل کنترل و غیر طبیعی سلول ها در مغز استخوان رخ می دهد. سپس این سلول های غیر طبیعی وارد جریان خون شده و سرطان خون را به وجود می آورند.
نکته مهمی که در مورد این نوع سرطان باید به آن توجه کرد این است که بر خلاف سایر سرطان ها توده های سلولی تشکیل نداده و در تصویر برداری هایی که با اشعه ایکس انجام می شود قابل تشخیص نیست.
سرطان خون انواع متفاوتی دارد که برخی از آن ها در کودکان و برخی دیگر در بزرگسالان دیده می شود. به همین دلیل درمان سرطان خون به عواملی مانند سن بیمار، نوع سرطان و همچنین شرایط بدنی و سلامتی فرد بستگی دارد. همانطور که ممکن است بسیاری از شما اطلاع داشته باشید، مهم ترین و اصلی ترین راه درمانی سرطان شیمی درمانی است. اما همانطور که اشاره شد درمان بر اساس نوع سرطان انجام می شود. مهم ترین سرطان های خون عبارت اند از : سرطان خون حاد لنفوسیتی (ALL)، سرطان خون حاد میلوژن (AML)، سرطان خون لنفوسیتی مزمن (CLL)، سرطان خون مزمن میلوژن (CML)
مهم ترین علائم سرطان خون
پوست رنگ پریده ناشی از کم خونی
تورم غدد لنفاوی
بزرگ شدن کبد
نحوه تشخیص سرطان خون
زمانی که برای تشخیص سرطان خون به پزشک مراجعه می کنید، ابتدا پزشک از بیمار شرح حال دقیق را می گیرد و سپس معاینات بدنی برای مشاهده اثرات کم خونی و تغییرات در غدد لنفاوی و.. انجام خواهد گرفت.
سپس برای مشاهده نمونه خون، آزمایش خون نیز باید انجام گیرد. سپس پزشک می تواند سطح غیر طبیعی گلبول های قرمز و یا پلاکت را تشخیص دهد.
از دیگر روش های تشخیصی برای تشخیص سرطان خون، آزمایش مغز استخوان است. پزشک با استفاده از یک سوزن بلند و نازک، از مغز استخوان نمونه برداری خواهد کرد. سپس نمونه برای شناسایی سلول های سرطان خون به آزمایشگاه فرستاده می شود. با استفاده از این آزمایشات علاوه بر تشخیص سلول های سرطان خون می توان به یافتن روش درمانی مناسب برای درمان این سرطان، کمک کرد.
نحوه درمان سرطان خون
نحوه درمان این سرطان به عوامل زیادی بستگی دارد. گزینه های درمانی سرطان خون را بر اساس سن و وضعیت بیمار و سلامت عمومی وی، نوع سرطان خون، میزان گسترش سرطان خون و.. متفاوت است.
انواع روش های درمان سرطان خون
همانطور که اشاره شد، شیمی درمانی اصلی ترین و مهم ترین راه درمانی سرطان به شمار می رود. پس از آن، پیوند سلول های بنیادی راه درمانی دیگری است که محدودیت های خاص خود را دارد. استفاده از پرتو درمانی برای از بین بردن توده های سلولی و توقف رشد آنها انجام می شود. در ادامه به طور مختصر روش های درمانی سرطان خون و مراحل آن آورده شده است.
آزمایشات بالینی و مراجعه مداوم و منظم به پزشک معالج:
اولین راه برای درمان بسیاری از انواع سرطان و همچنین سرطان خون بررسی تجویز آزمایشات بالینی و تشخیص نوع سرطان است. در آزمایشات بالینی روش های جدید و بهتری برای پیشگیری، بررسی و درمان این سرطان ارائه می گردد. این آزمایشات نحوه پیشرفت سرطان و سرعت آن را ارزیابی می کند. این امر در به کارگیری نوع روش درمانی بسیار اهمیت دارد. این آزمایشات شامل معاینات بدنی، آزمایش خون، سیتوژنتیک، اشعه ایکس، آسپیراسیون مغز استخوان یا ضربه های ستون فقرات است. یکی دیگر از اهمیت انجام آزمایشات بالینی این است که گاهی اوقات به نظر می رسد سرطان به طور کامل از بین رفته است؛ اما پس از درمان دوباره برمی گردد. در این حالت بررسی آزمایشات می تواند به تشخیص به موقع کمک کند. همچنین به عنوان مثال افرادی که سرطان خون لنفوسیتیک مزمن دارند و هیچ علائمی ندارند، درمان آنها نیز به تعویق می افتد. در این شرایط مراجعه به پزشک به طور منظم بسیار مهم است تا در صورت لزوم درمان آغاز شود.
شیمی درمانی: در این روش درمانی رایج از داروهایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. بسته به دارو، شیمی درمانی می تواند از طریق دهان، از طریق IV به داخل ورید، از طریق کاتتر یا مستقیم به مایع مغزی نخاعی انجام شود. شیمی درمانی سلول های سرطانی را که رشد سریع دارند را از بین می برد. این دارو همچنین می تواند به سلول های طبیعی که به سرعت تقسیم می شوند آسیب برساند. این روش اغلب باعث عوارض جانبی می شود.
درمان هدفمند یا استفاده از داروهای خاص:
افراد مبتلا به سرطان خون میلوئیدی مزمن و برخی مبتلا به سرطان خون حاد لنفوبلاستیک ممکن انددرمان های هدفمند یا داروهایی را که رشد سلول های سرطان خون را مسدود می کنند، دریافت کنند. روش های درمانی هدفمند سلول های سرطانی را از بین برده و به سلول های سالم اطراف آسیب کمتری وارد می کنند. ایماتینیب (Gleevec) اولین درمان هدفمندی است که برای سرطان خون میلوئیدی مزمن تایید شده است. اما اکنون داروهای دیگری نیز استفاده می شود.
ایمونوتراپی:
همانطور که از آن پیدا است این روش درمان سرطان خون، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد. در واقع این روش درمانی قدرت طبیعی بدن را در برابر سرطان خون بهبود می بخشد. واین کار را با استفاده از داروها و موادی که فرد دریافت می کند انجام می دهند. یک نوع آن، ماده ای است به نام آنتی بادی مونوکلونال. این دارو با تزریق IV تزریق می شود و به سلولهای لوسمی متصل می شود و آن ها را از بین می برد یا به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا آنها را از بین ببرد. این راه درمانی برای بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان خون و لنفوم نتیجه بخش واقع شده است.
پرتو درمانی :
در این روش درمانی از دسته ای پرتوهای متمرکز که دارای انرژی بالایی هستند برای از بین بردن توده های سرطانی استفاده می کنند. در واقع پرتو درمانی از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلول های لوسمی استفاده می کند. نحوه استفاده از این روش متفاوت است. گاهی افراد به صورت متمرکز از این پرتو ها برای ناحیه ای خاصی استفاده می کنند؛ اما در سرطان خون معمولا کل بدن تحت این تابش ها قرار می گیرد تا سلول های خونی و مغز استخوان که به صورت بی رویه رشد کرده اند از بین روند.
پیوند سلول های بنیادی: پیوند سلول های بنیادی یک روش درمانی محسوب می شود. در واقع در این روش، با استفاده از دوز های بالای داروها تمامی سلول های سرطانی و سلول های سالم خون و همچنین مغز استخوان از بین می رود. سپس سلول های بنیادی سالم از طریق ورید به فرد بیمار تزریق می شود تا جایگزین سلولهای تخریب شده توسط درمان شوند. سلول های بنیادی ممکن است از خود فرد مبتلا به سرطان خون یا از سلول های بنیادی اهدایی تهیه و تزریق شود. سلول های بنیادی می توانند از خون ، مغز استخوان یا بند ناف دریافت شوند.
سخن آخر
باتوجه به آنچه گفته شد، برای درمان این سرطان و دیگر سرطان ها راه های درمانی متعددی وجود دارد و نباید با مشاهده علائم مشکوک، نگران شده و برای درمان اقدام نکنیم، بلکه باید هرچه سریعتر برای درمان این سرطان، به مرکز درمان سرطان مراجعه کنید تا با تشخیص به موقع
روش های درمانی موثر سریعتر آغاز گردد.
میکروسمنت چیست