ژنتیکی بودن سرطان پستان

سرطان پستان، یکی از سرطان های تهاجمی در خانم ها و دومین علت شایع مرگ و میر در خانم ها بعد از سرطان ریه می باشد. این سرطان زمانی اتفاق می افتد که تغییری در ژن های کنترل کننده رشد سلول ها ایجاد می شود. بسیاری از افراد، گمان می کنند سرطان پستان تنها به دلایل ژنتیکی ممکن است ایجاد شود، اما در این مطلب نکات جالبی درباره شایع ترین علل به وجود آمدن سرطان پستان توسط دکتر فتانه ضیائی توضیح داده خواهد شد. رشد غیر قابل کنترل سلول های سرطانی می تواند به بافت های سالم پستان نیز آسیب بزند و از طریق گره های لنفاوی به زیر بازو نیز برسد.

رشد سلول توسط ژن سلولی کنترل می شود. ژن ها حاوی اطلاعاتی هستند که روند رشد و عملکرد سلول ها در طول زندگی را تعیین می کنند. این اطلاعات می توانند از نسلی به نسل دیگر انتقال یابند. گاهی، ژن های موجود در سلول های پستان دست خوش یک سری تغییرات می شوند. تغییراتی که منجر به رشد غیر قابل کنترل سلول ها و در نهایت سرطان می شوند. تغییرات ژنتیکی که در طول زندگی اتفاق می افتند، ارثی نیستند و عمدتا در افراد میانسال شاهد چنین موردی خواهیم بود.

تغیرات ژنی یا ارثی هستند و یا در طول زندگی اتفاق می افتند که می تواند به دلیل روند بالا رفتن سن و یا تماس با آلاینده های شیمیایی باشد. احتمال ابتلا به سرطان پستان با بالا رفتن سن، افزایش می یابد. عوامل مختلفی در بروز سرطان پستان دخیل هستند که جنسیت و افرایش سن، از مهم ترین عوامل هستند. در بیشتر موارد، سرطان سینه در خانم های بالای 50 سال مشاهده می شود و جالب است بدانید که خانم هایی که در اعضای خانواده خود سابقه ابتلا به سرطان تخمدان دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پستان هستند.

سرطان پستان به سه نوع تقسیم می شود:
سرطان اسپورادیک / فردی : sporadic cancers
سرطان فامیلیال : Cancer Familial
سرطان ارثی : Hereditary Cancer

علائم و نشانه های سرطان پستان

معمولا سرطان پستان در مراحل اولیه با علامت و نشانه ای همراه نیست. در بیشتر موارد، فرد با احساس توده در سینه خود متوجه ابتلا به ین سرطان می شود و گاهی در تست غربالگری ماموگرافی تشخیص داده می شود.

شایع ترین علائم سرطان پستان عبارتند از:

توده در سینه و یا ضخیم شدن بافت سینه
احساس درد در سینه ها
ترشح از نوک سینه (ترشحی غیر از شیر)
تغییر ناگهانی در اندازه و فرم سینه
تغییر در ظاهر و پوست سینه

مشاهده علائم فوق، الزاما به معنای ابتلا به سرطان پستان نیست. به عنوان مثال، احساس درد در سینه می تواند به دلیل وجود کیست در پستان باشد. اما با این حال، توصیه می شود در صورت مشاهده علائم گفته شده به پزشک مراجعه شود.

عوامل موثر در ابتلا به سرطان پستان

سرطان های پستان در 70 درصد موارد از نوع  اسپورادیک هستند و فرد تنها کسی است که در خانواده مبتلا به سرطان شده و سابقه فامیلی ندارد. 20 در صد سرطان های پستان به صورت فامیلیال هستند و فرد سابقه مثبت در خویشاوندان درجه یک، درجه دو و درجه سه دارد و فقط 10 درصد از سرطان های پستان، ژنتیکی هستند و بر اثر موتاسیون یک ژن در بدن انسان ایجاد می شود.

در بدن هر فرد روزانه صد بار سلول سرطانی تشکیل می شود ولی سیستم ایمنی بدن سلول ها را از دور تکثیر بدن خارج کرده و از بین می برد و فرد مبتلا به سرطان نمی شود. اگر سرطان ارثی در فردی وجود داشته باشد ( موتاسیون ژن در فرد ، پدر و یا مادر) ، ژن می تواند به فرد منتقل شده و ایجاد سرطان پستان کند.

عوامل متعددی شانس ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهند. برخی از این عوامل از جمله سابقه خانوادگی، اجتناب ناپذیرند اما از مواردی مانند کشیدن سیگار می توان دوری کرد و احتمال ابتلا به سرطان را کاهش داد. برخی دیگر عوامل موثر در بروز این سرطان عبارتند از:

سن

مصرف مشروبات الکلی
متراکم بودن بافت پستان
جنسیت، که در خانم ها نسبت به آقایان شایع تر است
عوامل ژنتیکی، تغییر و جهش در ژن های BRCA 1 و BRCA 2 در بروز سرطان پستان دخیل هستند
بارداری در سن بالا
یائسگی در سنین بالا
سابقه ابتلا به سرطان پستان

سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پستان به چه معناست؟

در صورتی که یکی از اعضای خانواده به سرطان پستان مبتلا شده باشد، گفته می شود که سابقه خانوادگی ابتلا به این سرطان وجود دارد. سرطان پستان، یکی از شایع ترین سرطان ها در میان خانم هاست. برخی خانم ها تنها سابقه خانوادگی ابتلا به این سرطان را دارند، در حالی که در برخی دیگر، علاوه بر سابقه خانوادگی، تغییر ارثی در ژن های سلولی نیز دلیل ابتلا به سرطان پستان می باشد.

https://gd.approby.com/cunnart-aillse-fios-a-thoirt-do-ghluine-gineadach/

چگونه سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطان پستان تاثیر می گذارد؟

یک خانم، شانس بیشتری در ابتلا به سرطان پستان دارد، اگر:

سه نفر از وابستگان خونی از سمت پدر و یا مادر، مبتلا به سرطان پستان باشند
دو نفر از وابستگان خونی از یک سمت، مبتلا به موارد زیر باشند:
سابقه ابتلا به سرطان پستان و یا تخمدان
سرطان پستان قبل از چهل سالگی
سرطان تخمدان قبل از پنجاه سالگی
سرطان پستان در آقایان
به ارث رسیدن سرطان پستان در پی تغییرات ژنی

چه ژن هایی برای ایجاد سرطان پستان شایع هستند؟

چندین ژن در به ارث رسیدن سرطان پستان دخیل هستند. حتما شما نام دو ژن BRCA 1 و BRCA 2 را شنیده اید. هر دو خانم ها و آقایان می توانند این تغییرات ژنتیکی را به ارث ببرند. تست های ژنتیکی هر گونه تغییر در این دو ژن را به خوبی نشان می دهند.

این ژن های بازدارنده از سرطان پستان هستند و در واقع ژن هایی هستند که روی کروموزوم های 13 و 17 فرد، قرار دارند و از شکست و تغییراتDNA   جلوگیری کرده و تغییرات DNA  را ترمیم می کنند و درواقع این ژن ها وقتی دچار موتاسیون می شوند، ترمیم اختلالت DNA اتفاق نمی افتد و در نتیجه فرد مبتلا به ژن BRCA1 و BRCA2  که سرطان زا هستند، می شود.

در انواع BRCA1 حدودا 75 درصد، فرد ممکن است مبتلا به سرطان پستان شود و 45 درصد شانس ابتلا به سرطان تخمدان دارد که درBRCA2  این احتمالات کمتر است.

در صورتی که خانمی تغییر در یکی از این دو ژن را به ارث برده باشد، شانس بیشتری در ابتلا به سرطان پستان دارد. کمتر از 5 درصد سرطان های پستان به دلیل تغییر ارثی ژن های BRCA 1 و BRCA 2 می باشد.

ابتلا به سرطان پستان در سنین پایین

بنابراین اگر فردی این ژن ها را داشته باشد احتمال ابتلا به سرطان پستان و تخمدان خیلی بیشتر از جمعیت عادی می شود. مسئله ی مهم تر آن است که  مخصوصا در  BRCA1 ، ابتلا به سرطان می تواند در سنین خیلی پایین تر از سن شیوع سرطان پستان اتفاق بیافتد. مسئله ی مهم تر آن است که در BRCA1 خیلی از افراد ی که سرطان می گیرند، هر سه گیرنده آن ها منفی است و  به اصطلاح تریپل نگتیو هستند و در نتیجه راه های درمانی خیلی محدود تر می شود.

چه اقداماتی را در مواجهه با سرطان سینه باید انجام داد؟

در صورتی که سرطان پستان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، قطعا درمان با موفقیت بیشتری همراه خواهد بود. تمام خانم ها باید نسبت به هر گونه تغییر در پستان خود آگاه باشند. خانم های بالای 50 سال باید هر دو سال یک بار نسبت به انجام تست غربالگری مانوگرافی اقدام کنند.

چگونه سرطان سینه ژنتیکی را تشخیص دهید؟

متخصص سرطان سینه توصیه می کند  که افرادی که سابقه خانوادگی و زمینه ژنتیکی ابتلا به سرطان پستان دارند، حتما مشاوره ژنتیک را در برنامه خود قرار دهند. تست ژنتیکی سرطان که با گرفتن نمونه خون و یا بزاق همراه است، جهت بررسی های بیشتر به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد. مثبت بودن تست به این معناست که فرد ناقل ژن های جهش یافته می باشد. منفی بودن تست نیز به معنای عدم داشتن ژن های جهش یافته می باشد. البته این جواب، به معنای عدم ابتلا به سرطان پستان نیست. در برخی موارد، سرطان پستان ارثی نیست. به همین خاطر بعد از دریافت جواب آزمایش، توصیه می شود جهت اطمینان از عدم ابتلا به سرطان پستان، مشاوره ژنتیکی نیز انجام شود.

چه افرادی باید مشاوره ژنتیک انجام دهند؟

اگردر خانواد ه ای ژن BRCA وجود داشته باشد، وابستگان این فرد باید مشاره ژنتیک و تست ژنتیک شوند در صورتی که تست ژنتیک آن ها مبتلا باشد، پزشک اقدامات پیشگیرانه انجام می دهد. همانطور که گفته شد، مشخص می شود هر فردی که مبتلا به سرطان پستان است، در بسیاری از مواقع به علت ژنتیک نیست. اما بهتر است افرادی که سابقه خانوادگی سرطان پستان دارند، چکاب و معاینات لازم را انجام دهند و افراد دیگر هم در صورت بروز هرگونه علائم سرطان پستان، سریعا  به پزشک متخصص بیماری پستان مراجعه کنند.

بیشتر بدانید